موم زنبور عسل از 4 جفت غدد شکمی زنبور عسل کارگر ترشح می گردد. معمولا عمر زنبوران در زمان موم سازی حدود دو هفته است و از کاهش میزان قند دستگاه گوارش آنها سرچشمه می گیرد، و لذا حدس زده می شود که برای تولید یک کیلو موم حدود 7 تا 10 کیلو عسل یا شربت غلیظ مصرف نمایند.
رنگ موم که زنبور عسل تولید می کند، بی رنگ و متمایل به سفید است و علت آن هم پیگمان های کاروتنوئید چرب هستند که از دانه های گرده به وجود می آیند.
1 – ترکیبات شیمیایی موم و کاربردهای آن:
موم طبیعی و ارگانیک زنبور عسل عمدتا از استرهای اسیدهای چرب و زنجیره های دراز مختلف الکل تشکیل شده است. این ماده در گذشته خیلی دور همچون پلاستیک کاربردهای متفاوتی داشت، و به عنوان اولین ماده، در اصطکاک فلزات مثل مواد روان کننده یا گریس و روغن های صنعتی امروزی به کار می رفت. در ضد آب کردن و نفوذناپذیری پارچه ها و جلای چوب و چرم از آن استفاده می شد و در شمع سازی کاربرد زیادی داشت.
موم همچنین در ترکیبات مواد آرایشی و کارهای هنری و نقاشی مصرف زیادی دارد. موم طبیعی قابل خوردن است و در خیلی از غذاها و حتی لبنیات مصرف می شود.
ترکیب شیمیایی موم از حدود سیصد ماده که عمدتا تنوعی از زنجیره طولانی قلیاها، اسیدها، استرها، پلی استرها و هیدروکسی استرها است، ولی ترکیب آن کلا به منطقه و نوع گلهای آن و گونه زنبور بستگی دارد، که بیشترین مواد آن کربن 73.3 درصد، اکسیژن 7.5 درصد و هیدروژن 13.2 درصد است.
موم استری از اسیدهای خیلی چرب است که از الکلهای مونوهیدراته تشکیل شده و اشباع از هیدروکربن ها، اسیدهای چرب آزاد، مواد معطر، آب، مواد رنگی و سایر مواد معدنی است.
البته ترکیبات موم بر اساس خصوصیات ژنتیک کلنی زنبور عسل یا تحت تاثیر محیط ممکن است متغیر باشد. همچنین موم طبیعی دارای ناخالصی هایی از بره موم، گرده و عسل طبیعی است.
ترکیبات شیمیایی موم بسیار پیچیده و از 15 ماده شیمیایی مختلف تشکیل شده است که به سه دسته تقسیم می شود:
- اسیدهای چرب آزاد 13.5 درصد
- استرها 70.4 درصد تا 74.7 درصد
- مقدار محدودی هیدروکربورهای اشباع 12.5 درصد تا 15.5 درصد.
2 – خصوصیات فیزیکی موم طبیعی:
دارای وزن مخصوص حدود 0.95 با بوی نسبتا ملایم و طعم ملایم است. معمولا 62 تا 65 درجه به بعد ذوب می شود، در آب حل نمی شود ولی در الکل سرد کم کم حل می شود و در چربی های جامد فرار کاملا حل می گردد. همچنین در کلروفرم، اتر، تترا کلرومتان، استون، زایلین و دی سولفات کربن هم حل می شود. موم اگر در جای خنک نگهداری شود روی آن پودری روشنتر قرار می گیرد که کپک نیست و همچنان باز خواص خود را حفظ می نماید.
موم زنبور عسل به فرم کریستال است و عمدتا شکل آن به نوع نگهداری آن بستگی دارد. در طی کریستالیزه شدن استحکام و کشش آن نیز افزایش می یابد. مهمترین کیفیت موم در سختی آن است. با حرارت دادن موم خصوصیات فیزیکی آن تغییر می کند، موم در حین حرارت تا 10 درصد منقبض می گردد. در حرارت 30 تا 35 درجه سانتی گراد خصوصیات پلاستیکی پیدا میکند، در داخل آب حل نمی گردد، ولی در مواد آلی مانند، اتر، استون، زایلین، بنزن، کلروفرم و تتراکلرومتان حل می شود.
کاربرد پوشش خوراکی ساخته شده از موم، روغن نارگیل و روغن آفتابگردان روی توت فرنگی، زردآلو و برخی میوه جات دیگر برای حفظ رطوبت آنها و اثر ضد قارچی آن بسیار مفید است.
موم همچنین مصارف زیاد دیگری دارد، در ضد آب کردن پوتین های چرمی، کیف و غیره بسیار مفید است و نیز در صنایع تجاری، شمع سازی و خیاطی کاربرد گسترده ای دارد.
مهمترین و شاید تنهاترین دشمن و آفت از بین بردن موم، پروانه موم خوار است که اغلب اوقات زنبورداران را غافلگیر و موم و حتی شان های محتوی عسل را نابود می کند.
فروشگاه ملک خاتون عرضه کننده با کیفیت ترین عسل با موم طبیعی و ارگانیک می باشد شما می توانید از اینجا این محصولات را تهیه کنید
