شکرک زدن عسل

شکرک زدن عسل، نشانه تقلب یا کیفیت؟ بررسی جامع چالشی ترین موضوع بازار عسل ایران و جهان

آیا می‌دانستید شکرک زدن یا رُس بستن عسل، ارتباطی به کیفیت عسل ندارد و نشانه تقلبی بودن عسل نیست؟ متأسفانه، بسیاری از افراد تصور می‌کنند که عسل رس بسته، فاسد شده یا تقلبی است. این باور غلط، سال‌هاست که بازار عسل را تحت تأثیر قرار داده است.

در واقع، رُس بستن عسل یک فرایند طبیعی است که در اثر تبلور قندهای موجود در عسل رخ می‌دهد و به عوامل مختلفی مانند نوع گل، شرایط آب و هوایی و نحوه نگهداری عسل بستگی دارد. عسل ملک خاتون، با آگاهی از این موضوع و با هدف افزایش آگاهی مصرف‌کنندگان، به شما کمک می‌کند تا با خیالی آسوده از عسل خالص و طبیعی خود لذت ببرید.

رس بستن یا شکرک زدن چیست؟

رُس بستن عسل، فرایندی است که طی آن عسل از حالت مایع به حالت جامد و بلوری تبدیل می‌شود. این اتفاق به دلیل وجود قندهای طبیعی در عسل و شرایط محیطی رخ می‌دهد. عسل‌های مختلف، سرعت رس بستن متفاوتی دارند. برخی از عسل‌ها مانند عسل شبدر و یونجه سریع‌تر رس می‌بندند، در حالی که برخی دیگر مانند عسل اقاقیا دیرتر رس می‌بندند.مهم‌ترین نکته‌ای که باید به خاطر داشته باشید این است که رس بستن عسل هیچ تأثیری بر خواص درمانی و تغذیه‌ای آن ندارد. 

گاهی در برخی از موارد، مصرف‌کنندگان بر این باورند که عسلی که شکل جامد گرفته، فاسد شده است و این عسل دور انداخته می‌شود. پس بهتر است به‌جای واژه «شکرک‌زدن» که تصور تقلبی بودن عسل را متبادر می‌کند؛ از اصطلاح رُس بستن که اشاره به رسوب و ته‌نشین شدن عسل اشاره دارد استفاده شود.

فروشگاه عسل ملک خاتون با بهره‌گیری از دانش و تجربه متخصصان خود، عسل‌های خالص و باکیفیتی را عرضه می‌کند که ممکن است در برخی موارد رس ببندند. این رس بستن نشانه‌ای از اصالت و کیفیت عسل ما است. ما به شما اطمینان می‌دهیم که عسل ملک خاتون، عسلی خالص، طبیعی و سرشار از خواص درمانی است.

بررسی علمی فرآیند رُس بستن

عسل یک محلول فوق اشباع یا فراسیر شده است. به این معنا که بیش از ظرفیت حلال، در آن ماده حل شونده حل شده است. محلول‌های فوق اشباع زیادی در اطراف ما وجود دارد و این فرآیند عامل تولید خیلی از سنگ‌های قیمتی، بلورهای کانی، بلور نمک، ساخت نبات و … است.

جامد و بلوری شدن در بسیاری از محلول‌های فوق اشباع همچون روغن‌های نباتی جامد، روغن زرد، مربا، شیره خرما، شیره انگور و شیره توت انجام می‌شود. در واقع باید گفت؛ جامد و بلوری شدن، یک فرآیند کاملاً طبیعی برای محلول‌های فوق اشباع است و تنها به عسل اختصاص ندارد، بلکه در سایر مواد غذایی نیز این فرآیند انجام می‌شود. حلال موجود در عسل، آب است و ماده حل شونده نیز قندهای ساده‌ای همچون فروکتوز و گلوکز است.

عسل به دلیل اشباع بودن از قندها (۸۰ تا ۸۵ درصد) و میزان وجود آب کم (متوسط ۱۸ درصد) و همچنین به دلیل اینکه ترکیب قندی خاص است و در طی شرایط دمایی و زمانی، تمایل به جامد شدن دارد، برای شروع این فرآیند مولکول‌های «گلوکز» آب خود را از دست می‌دهند و به «گلوکز مونو هیدرات» تبدیل می‌شوند در نتیجه میزان آب موجود در عسل افزایش می‌یابد و این مولکول‌ها، اطراف ذرات گرده گل، مولکول‌های هوا و یا هرگونه ذرات خارجی را احاطه نموده و هسته‌های کریستاله تشکیل داده و به‌تدریج ته‌نشین می‌شوند تا اینکه تمامی عسل موجود به یک ترکیب یکدست جامد تبدیل می‌شود.

مراحل شکرک زدن عسل

شکرک زدن عسل یک فرآیند طبیعی و تدریجی است که به دلیل تبلور قندهای موجود در عسل، به‌ویژه گلوکز، اتفاق می‌افتد. این فرآیند معمولاً در چند مرحله انجام می‌شود:

1. تشکیل هسته‌های تبلور:
   – در این مرحله، مولکول‌های گلوکز شروع به تجمع و تشکیل بلورهای کوچک می‌کنند. این بلورها معمولاً حول ذرات جامد موجود در عسل (مانند گرده گل، ذرات موم یا ناخالصی‌های ریز) تشکیل می‌شوند.
   – اگر عسل خام و تصفیه‌نشده باشد، احتمال تشکیل این هسته‌ها بیشتر است.
2. رشد بلورها:
   – پس از تشکیل هسته‌های تبلور، مولکول‌های گلوکز بیشتری به این بلورها می‌چسبند و باعث رشد آن‌ها می‌شوند.
   – این مرحله به‌تدریج اتفاق می‌افتد و بسته به ترکیب عسل و شرایط محیطی (مانند دما و رطوبت) ممکن است چند روز تا چند ماه طول بکشد.
3. تبلور کامل:
   – در این مرحله، بلورها به اندازه کافی بزرگ شده‌اند و عسل حالت نیمه‌جامد یا کاملاً جامد پیدا می‌کند.
   – بافت عسل شکرک‌زده می‌تواند از نرم و خامه‌ای تا سفت و دانه‌دار متغیر باشد، که این موضوع به اندازه بلورها و سرعت تبلور بستگی دارد.

عوامل مؤثر بر سرعت شکرک زدن عسل

• نوع قندها: عسل‌هایی با گلوکز بیشتر (مانند عسل گل‌های خاص) سریع‌تر شکرک می‌زنند.
• دما: دمای پایین (زیر ۱۰ درجه سانتی‌گراد) سرعت تبلور را افزایش می‌دهد، اما دمای خیلی پایین (زیر ۴ درجه سانتی‌گراد) ممکن است فرآیند را کند، کند.
• رطوبت: رطوبت کم در عسل شکرک زدن را تسریع می‌کند.
• ذرات جامد: وجود ذرات جامد مانند گرده گل یا موم به عنوان هسته تبلور عمل می‌کند و شکرک زدن را سریع‌تر می‌کند.

نکته مهم:
شکرک زدن عسل نشانه فساد یا پایین بودن کیفیت آن نیست، بلکه برعکس، می‌تواند نشان‌دهنده طبیعی و خالص بودن عسل باشد. اگر عسل شکرک زده باشد، می‌توان آن را با گرم کردن ملایم در آب گرم به حالت مایع بازگرداند.

تفاوت رُس بستن با شکرک‌زدن؟

برخی از زنبورداران و فعالین بازار عسل معتقدند که رس بستن با شکرک‌زدن تفاوت دارد. به این معنا که عسل‌های تقلبی و بی‌کیفیت شکرک می‌زند، درحالی‌که عسل طبیعی رُس می‌زند. بر اساس این دیدگاه رس بستن از ته ظرف شروع می‌شود، درحالی‌که شکرک زدن از بالای ظرف و یا اینکه بافت عسل رس بسته، نرم و کرمی شکل است و به‌راحتی در دهان آب می‌شود، درحالی‌که بافت عسل شکرک زده زبر بوده و در دهان به‌صورت دانه‌های شکر احساس می‌شود.

اما بایستی بدانیم به لحاظ منابع علمی جدید، هیچ تفاوتی بین رس بستن و شکرک زدن وجود ندارد. تمامی اصطلاحات رس بستن، شکرک زدن، جامد و بلوری شدن، کریستاله شدن و تبلور عسل به یک فرآیند فیزیکی عسل اختصاص دارد و هیچ تفاوتی بین این واژه‌ها وجود ندارد. لازم به ذکر است؛ کلمه شکرک زدن به‌خاطر وجود کلمه شکرک تصور تقلبی بودن عسل را در ذهن ایجاد می‌کند و بهتر است این فرآیند طبیعی عسل را رس بستن یا رس زدن بنامیم. رس بستن، یک ویژگی فیزیکی محلول‌های اشباع از قند است و هیچ ارتباطی به کیفیت عسل ندارد و نمی‌توان بر اساس رُس بستن، کیفیت عسل را تعیین کرد.

عوامل رس بستن عسل

عسل یک محلول فراسیر شده است، مهم‌ترین دلیل رس بستن عسل، ترکیب خاص عسل به‌عنوان یک محلول فوق اشباع از قندهای مختلف است. از آن جایی که عسل یک محلول اشباع از قندهای مختلف به‌ویژه قندهای فروکتوز و گلوکز است، تمایل بالایی به جامد شدن دارد. دراین‌بین، میزان حلالیت قندهای موجود در عسل، میزان رطوبت، میزان هسته‌های بلور و شرایط نگهداری در این فرآیند تأثیر می‌گذراند.

رس بستن عسل به عوامل مختلفی از جمله؛ دما، چسبندگی، میزان رطوبت، قندها (به‌ویژه گلوکز و ملیزیتوز)، محتوای دکسترین، ضریب اشباع گلوکز و وجود ذراتی که می‌توانند به‌عنوان هسته تبلور عمل کنند، به‌ویژه دانه‌های گرده، موم، بره‌موم، حباب هوا، مخمر، لاشه زنبور، گردوغبار، کلوئیدهای مختلف و سایر مواد معلق در عسل بستگی دارد.

تبلور یا کریستاله شدن، یک امر طبیعی و خودبه‌خودی (اتوماتیک و خودکار) و یک فرآیند فیزیکی پیچیده در عسل است. عسل یک محلول فوق اشباع از قندهای ساده به‌ویژه فروکتوز و گلوکز است. قند گلوکز در مقایسه با فروکتوز، حلالیت کمتری در آب داشته و به همین جهت نیز با ازدست‌دادن آب، تبدیل به بلورهای گلوکز مونو هیدرات می‌شود. عسل‌های غنی از فروکتوز، مانند عسل اقاقیا و «مریم‌گلی» برای مدت طولانی به‌صورت مایع باقی می‌مانند، درحالی‌که عسل‌های غنی از گلوکز، همچون؛ عسل کلزا و قاصدک، اغلب بلافاصله بعد از برداشت و گاهی حتی در داخل«شان‌های عسل» بلوری و جامد می‌شوند.

مقادیر گلوکز بالاتر از 28 الی 30 درصد و ملیزیتوز بیشتر از 10 درصد در عسل‌ها، فرآیند رُس بستن را تسریع می‌کند. درحالی‌که قندهای فروکتوز و مالتوز به‌عنوان ممانعت کننده در برابر رُس بستن عمل کرده و با افزایش حلالیت گلوکز، در تأخیر رس بستن عسل مؤثر هستند.

در نمونه‌های عسل با نسبت فروکتوز به گلوکز (F/G) بالاتر از 1.3 (مانند عسل اقاقیا و مریم گلی) و نسبت گلوکز به آب (G/W) کمتر از 1.7، فرآیند رُس بستن به کندی انجام می‌شود، درحالی‌که در عسل های با نسبت فروکتوز به گلوکز کم‌تر از 1 و نسبت گلوکز به آب بالاتر از 2، متبلور شدن عسل با سرعت بیشتری صورت می‌گیرد. لازم به ذکر است که این نسبت‌ها روش‌های مناسبی برای پیش‌بینی زمان دقیق رس بستن عسل نیست. در نسبت فروکتوز به گلوکز، میزان رطوبت عسل لحاظ نمی‌شود و در نسبت گلوکز به آب (G/W)  نیز میزان فروکتوز به عنوان یک عامل بازدارنده این فرآیند لحاظ نشده است، علاوه‌بر‌این، در نسبت گلوکز به آب (G/W) در مورد عسل‌های با رطوبت پایین، کارایی کمی در پیش‌بینی زمان رُس بستن عسل دارد.

بر اساس بررسی‌های انجام شده، بهترین روش برای پیش‌بینی زمان رُس بستن عسل با فرمول (G-W)/F حاصل می‌شود. در این فرمول میزان رطوبت و فروکتوز عسل به‌عنوان عوامل مهم لحاظ شده است و می‌تواند به‌عنوان یک فرمول ساده در پیش‌بینی زمان رُس بستن عسل مورداستفاده قرار گیرد.

میزان رطوبت موجود در عسل، یکی دیگر از عوامل مهم در رس بستن عسل است. عسل‌های با میزان رطوبت 15 تا 18 درصد به‌صورت طبیعی شکرک می‌زنند. افزایش میزان آب به دلیل کاهش غلظت قندها، فرآیند رُس بستن را به تعویق می‌اندازد. بااین‌حال، گلوکز به‌تدریج با تشکیل هسته‌های بلور رسوب‌کرده و فروکتوز در سطح رویی در فاز مایع، باقی می‌ماند. این فاز رویی با جذب آب از محیط، رطوبت آن افزایش‌یافته و به‌تدریج در اثر فعالیت مخمرها، تخمیر شده و ترش می‌شود.

شرایط دمایی نگهداری عسل، تأثیر بسیار زیادی در رس بستن عسل دارد. یک نمونه عسل مشخص، در دماهای مختلف در مدت‌زمان متفاوتی شروع به جامد شدن می‌کند. دمای 5 تا 7 درجه سانتی‌گراد موجب تسریع تشکیل هسته‌های بلور در عسل می‌شود و دمای 10 الی 18 درجه سانتی‌گراد، بهترین دما برای رشد هسته‌های بلور است. دمای 14 درجه سانتی‌گراد مطلوب‌ترین دما برای تشکیل هسته‌های بلور است و در این دما تشکیل و رشد هسته‌های بلور با بیش‌ترین سرعت صورت می‌پذیرد.

ولی در دماهای پایین‌تر، علی‌رغم کاهش حلالیت قندها در عسل، به دلیل افزایش چسبندگی، موجب کاهش انتشار مولکول‌های گلوکز و هسته‌های بلور شده و رُس بستن عسل به تأخیر می‌افتد. تغییرات ناگهانی دما و هم زدن‌های مداوم، موجب تشکیل بیشتر حباب‌های هوا در عسل شده و این حباب‌های هوا به‌عنوان کاتالیزور، تشکیل بلورهای گلوکز را تسریع می‌کند.

نگهداری عسل در دماهای بسیار پایین یعنی (20-) درجه سانتی‌گراد، باعث ایجاد بلورهای با دانه‌های درشت می‌شود، درحالی‌که، نگهداری همین عسل در دمای محیط 20 درجه سانتی‌گراد با ایجاد بلورهای با دانه‌ریز همراه است. بر اساس گزارش «زامورا و چیریف» دمای بهینه برای تبلور عسل، در محدوده 10 تا 15 درجه سانتی‌گراد است.

همان‌طور که می‌دانیم، رس بستن عسل یک فرآیند طبیعی است که به دلایل مختلفی رخ می‌دهد. یکی از راه‌های تأثیرگذاری بر سرعت و نحوه‌ی رس بستن عسل، فرآیندهای تصفیه است. زمانی که عسل تصفیه می‌شود، ناخالصی‌ها، حباب‌های هوا و ذرات معلق از آن جدا می‌شوند. این امر باعث کاهش تعداد هسته‌های تبلور شده و در نتیجه، سرعت رس بستن عسل را کاهش می‌دهد. همچنین، با نگهداری عسل در دمای پایین و استفاده از روش‌هایی مانند پاستوریزاسیون می‌توان مخمرها و هسته‌های گلوکز را از بین برد و بدین ترتیب، فرآیند تبلور را به تأخیر انداخت.

از طرفی، تعداد هسته‌های تبلور در تعیین اندازه و شکل بلورهای عسل بسیار مؤثر است. هرچه تعداد هسته‌ها بیشتر باشد، بلورها ریزتر و یکنواخت‌تر خواهند بود. این بدان معناست که عسل رس بسته، ظاهری یکدست و همگن خواهد داشت. برعکس، اگر تعداد هسته‌ها کم باشد، بلورها درشت‌تر و نامنظم‌تر شده و عسل، ظاهری دانه‌دار و غیر یکنواخت پیدا می‌کند. بنابراین، برای تولید عسلی با بافت یکنواخت و دلپذیر، کنترل تعداد هسته‌های تبلور بسیار مهم است.

در گذشته، منابعی همچون کتاب‌های دکتر شهرستانی و مهندس سعادتمند، آنزیم دیاستاز را یکی از دلایل اصلی رس بستن عسل معرفی می‌کردند. اما با پیشرفت دانش عسل‌شناسی، این باور تغییر کرده است. اگرچه آنزیم دیاستاز یک شاخص مهم برای سنجش کیفیت و اصالت عسل است، اما مطالعات جدید نشان می‌دهند که این آنزیم تأثیر مستقیمی بر فرآیند رس بستن عسل ندارد.

در واقع، رس بستن عسل بیشتر به عوامل فیزیکی مانند ترکیب قندهای عسل، میزان رطوبت و دمای نگهداری مرتبط است. بنابراین، با وجود اینکه آنزیم دیاستاز اهمیت زیادی در صنعت عسل دارد، نمی‌توان آن را به‌عنوان عامل اصلی رس بستن عسل در نظر گرفت. به همین دلیل، لازم است که اطلاعات قدیمی را با دانش جدید و دقیق جایگزین کنیم تا درک درستی از فرآیند رس بستن عسل داشته باشیم.

شرایط بهینه برای رس بستن عسل

رس بستن عسل یک فرآیند طبیعی است که بر کیفیت و ظاهر عسل تأثیر می‌گذارد. برای اینکه عسل در سریع‌ترین زمان ممکن و با بهترین کیفیت رس ببندد، شرایط خاصی باید فراهم شود. در ادامه به بررسی این شرایط می‌پردازیم:

• میزان رطوبت: رطوبت پایین یکی از عوامل مهم در تسریع فرآیند رس بستن است. هرچه رطوبت عسل کمتر باشد، احتمال تشکیل بلورهای گلوکز بیشتر می‌شود.
• ترکیب قندها: عسل‌هایی با میزان گلوکز و ملیزیتوز بالا و فروکتوز و مالتوز پایین، مستعدتر به رس بستن هستند. گلوکز تمایل بیشتری به تشکیل بلور دارد و وجود ملیزیتوز این فرآیند را تسریع می‌کند.
• شوک‌های دمایی: قرار دادن عسل در معرض تغییرات دمایی ناگهانی، باعث ایجاد هسته‌های تبلور شده و سرعت رس بستن را افزایش می‌دهد.
• تماس با هوا: تماس عسل با هوا باعث جذب رطوبت و ورود ناخالصی‌ها شده و در نتیجه فرآیند رس بستن را تسریع می‌کند.
• حرارت دهی: حرارت دادن به عسل باعث تخریب آنزیم‌ها و مواد مغذی شده و همچنین از سرعت رس بستن می‌کاهد.
• ناخالصی‌ها: وجود ذرات خارجی مانند دانه‌های گرده، موم و حباب‌های هوا، به عنوان هسته‌های تبلور عمل کرده و سرعت رس بستن را افزایش می‌دهند.
• نوع ظرف: نوع ظرف نیز می‌تواند بر سرعت رس بستن تأثیرگذار باشد. ظروف شیشه‌ای تیره و مات، برای نگهداری عسل مناسب‌تر هستند.
• دما: دمای مناسب برای رس بستن عسل، بین 10 تا 18 درجه سانتی‌گراد است. نگهداری عسل در یخچال این فرآیند را تسریع می‌کند، اما نگهداری در فریزر باعث کند شدن آن می‌شود.

رس بستن سریع عسل لزوماً به معنای کیفیت بالاتر آن نیست. برخی از عسل‌ها مانند عسل اقاقیا به دلیل ترکیب خاص قندها، دیرتر رس می‌بندند. در ادامه، به خواص عسل و رابطه آن با شکرک زدن می‌پردازیم:

خواص عسل:

• منبع انرژی طبیعی: عسل حاوی قندهای طبیعی مانند گلوکز و فروکتوز است که به سرعت جذب بدن می‌شوند و انرژی فوری فراهم می‌کنند.
• خواص ضدباکتریایی و ضدعفونی‌کننده: عسل به دلیل داشتن آنزیم‌هایی مانند گلوکز اکسیداز، پراکسید هیدروژن تولید می‌کند که خاصیت ضدباکتریایی دارد. از عسل برای درمان زخم‌ها، سوختگی‌ها و عفونت‌های پوستی استفاده می‌شود.
• تقویت سیستم ایمنی: عسل حاوی آنتی‌اکسیدان‌ها، ویتامین‌ها و مواد معدنی است که به تقویت سیستم ایمنی بدن کمک می‌کنند.
• تسکین گلو درد و سرفه: عسل به عنوان یک ماده طبیعی برای تسکین گلو درد و کاهش سرفه شناخته می‌شود. مصرف آن با چای یا آب گرم توصیه می‌شود.
• بهبود هضم: عسل به دلیل داشتن آنزیم‌های مفید، به هضم غذا کمک می‌کند و برای مشکلات گوارشی مانند زخم معده مفید است.
• مرطوب‌کننده پوست و مو: عسل در محصولات آرایشی و بهداشتی به عنوان یک مرطوب‌کننده طبیعی استفاده می‌شود و به نرمی و لطافت پوست و مو کمک می‌کند.
• تنظیم قند خون: برخلاف شکر معمولی، عسل شاخص گلیسمی پایین‌تری دارد و مصرف متعادل آن می‌تواند به تنظیم قند خون کمک کند.

رابطه شکرک زدن با خواص عسل:

شکرک زدن عسل یک فرآیند طبیعی است و بر خواص آن تأثیر منفی نمی‌گذارد. در واقع، عسلی که شکرک می‌زند، معمولاً عسل خام و فرآوری‌نشده است و خواص آن حفظ شده است. برخی نکات مهم در این رابطه عبارتند از:

• طبیعی بودن عسل: شکرک زدن نشان‌دهنده این است که عسل دست‌کاری نشده و فرآوری‌های صنعتی (مانند حرارت دادن یا فیلتراسیون شدید) روی آن انجام نشده است.
• حفظ خواص مفید: شکرک زدن باعث از بین رفتن خواص عسل نمی‌شود. حتی عسل شکرک‌زده می‌تواند همان خواص ضدباکتریایی، آنتی‌اکسیدانی و تغذیه‌ای را داشته باشد.
• بازگرداندن به حالت مایع: اگر عسل شکرک زده باشد، می‌توان آن را با گرم کردن ملایم در آب گرم (نه جوش) به حالت مایع بازگرداند. توجه داشته باشید که حرارت زیاد ممکن است برخی خواص عسل را کاهش دهد.
• تفاوت در بافت: عسل شکرک‌زده ممکن است بافت نرم و خامه‌ای یا دانه‌دار داشته باشد، اما این تغییر بافت بر طعم و خواص آن تأثیر نمی‌گذارد.

رُس بستن عسل و تاثیر بر کیفیت

تصور برخی از مردم این است که عسل رس بسته، قابلیت مصرف ندارد و فاسد شده است و یا اینکه عسل، شکرک زده عسل تقلبی است، اما بایستی بدانید؛ رس بستن عسل یک فرآیند کاملاً طبیعی محلول‌های اشباع از قند همچون عسل است و ارتباطی به کیفیت ندارد. البته در این جا منظور از قند، صرفاً قند و شکر نیست، بلکه در عسل بیش از 45 نوع کربوهیدرات شیرین وجود دارد که اصطلاحاً به‌تمامی آن‌ها «قند» گفته می‌شود که این قندها منشأ از شهد گیاهان دارند و برخی از آن‌ها نیز طی فرآیند آنزیمی زنبورعسل تولید شده‌اند. پس بایستی بدانیم که عسل رس بسته به‌هیچ‌عنوان کیفیتش کاهش نیافته و کاملاً عسل باکیفیتی است و می‌تواند به همان صورت رس بسته عسل مصرف شود.

از منظر دیگر، عسل رس بسته، پایداری بیشتری دارد و مواد مؤثره و ترکیبات فعال بیولوژیکی در عسل رس بسته به مدت‌زمان بیشتری حفظ می‌شود و مدت‌زمان نگهداری این عسل افزایش می‌یابد.

درصورتی‌که عسل شما رس بسته، سعی کنید به همان صورت رس بسته مصرف کنید. رس بستن عسل، تغییری در ماهیت شیمیایی و مواد مؤثره عسل ایجاد نمی‌کند و منجر به کاهش ارزش تغذیه‌ای عسل نمی‌شود و صرفاً یک فرآیند فیزیکی در عسل است. رس بستن عسل نشانه تقلب و فاسد شدن عسل نیست!

شاید دوست داشته باشید، بیشتر بخوانید: رنگ عسل طبیعی

مدت‌زمان و نحوه رس بستن عسل‌های مختلف

فرآیند رس بستن عسل‌ها، بسته به منشأ گیاهی، می‌تواند از چند روز تا چند سال بعد از تولید متفاوت باشد. عسل‌های مختلف بر اساس مدت‌زمان رس بستن، به سه دسته زودرُس، متوسط رس و دیررُس تقسیم می‌شوند. در عسل‌های زودرُس مدت‌زمان جامد شدن عسل کمتر از 6 ماه، در عسل‌های متوسط رُس، بین 6 تا 12 ماه و در عسل‌های دیررُس این زمان بیش از یک سال به طول می‌انجامد.

لازم به ذکر است که مدت‌زمان رُس بستن عسل، بسته به خلوص عسل، می‌تواند متفاوت باشد و ارائه این دسته‌بندی منوط به خلوص و غالبیت بالای شهد یک گیاه و نگهداری عسل در دمای اتاق (25 درجه سانتی‌گراد) لحاظ شده است. در صورت نگهداری عسل در دماهای بالاتر و یا پایین‌تر و یا تغییر در غالبیت شهد گیاه به دلیل تفاوت در ترکیب قندها، این زمان پیشنهادی برای رُس بستن هریک از عسل‌ها، می‌تواند تغییر کند، اما در اغلب موارد مدت‌زمان رُس بستن عسل‌ها، بر اساس دسته‌بندی زیر است:

عسل‌های زودرُس: در این نوع عسل‌ها، در کمترین مدت‌زمان، فرآیند رُس بستن شروع می‌شود. در عسل‌های زودرُس به دلیل بالا بودن میزان گلوکز، تمایل بالایی به رس بستن وجود دارد، به‌نحوی‌که در برخی از عسل‌ها، حتی در داخل «شان کندو» رس بستن آغاز می شود. در عسل‌های کلزا، عشقه و جعفری، می‌توان عسل رُس بسته را در داخل، شان عسل مشاهده کرد و جزو زودرُس‌ترین عسل‌های ایران هستند. از دیگرعسل‌هایی زودرُس می‌توان به عسل پنبه، کهور، کهورک، آفتابگردان، خارشتر و یونجه اشاره کرد. در این عسل ها مدت زمان رُس بستن بین یک تا سه ماه بعد از تولید است.

عسل‌های متوسط رُس: مدت‌زمان رُس بستن در این عسل‌ها، در حدود شش تا دوازده ماه متغیر است. در عسل‌های گون، گیلاس، گون گزانگبین، چند گیاه کوهستان و چند گیاه دشت، مدت‌زمان جامد شدن عسل در حدود 6 تا 8 ماه است. در عسل‌های سماق، زنجیرخار، مرکبات، نمدار، آویشن، گشنیز، گارچی و شوید، نیز در طی هشت تا دوازده ماه رُس بستن عسل به طول می‌انجامد. در اغلب این عسل‌ها، میزان فروکتوز و گلوکز تقریباً برابر است و به همین دلیل نیز مدت‌زمان رُس بستن به‌صورت طبیعی انجام می‌شود.

عسل های دیررُس: در این عسل ها، به دلیل بالابودن میزان فروکتوز، مدت زمان رُس بستن، معمولا بیشتر از یک سال به طول می‌انجامد. در عسل های رازیانه، زول، اوکالیپتوس، زرشک، لعل کوهستان و فرفیون، مدت‌زمان رُس بستن، بین 12 تا 18 ماه است. عسل‌های عناب، کنار، قنقال و اقاقیا، دیررُس‌ترین عسل‌های ایران هستند، به نحوی که در عسل کُنار، مدت زمان رُس بستن در حدود دو سال و در عسل اقاقیا، حتی تا 7 سال مدت زمان رُس بستن گزارش شده است.

تذکر مهم: ارائه مدت‌زمان‌های رُس بستن عسل‌ها، به‌صورت حدودی و در صورت نگهداری در دمای اتاق و تک گیاه بودن عسل‌ها ارائه شده است و در صورت عدم غالبیت بالای شهد یک گیاه، این مدت‌زمان می‌تواند زودتر یا دیرتر از این زمان ارائه شده صورت پذیرد.

باورهای غلط در مورد رس بستن عسل: حقایق شگفت‌انگیز درباره عسل طبیعی

آیا تا به حال فکر کرده‌اید چرا عسل گاهی جامد می‌شود؟ بسیاری از ما تصور می‌کنیم که عسل رس بسته، فاسد یا تقلبی است. اما حقیقت این است که رس بستن عسل، یک فرآیند کاملاً طبیعی است و هیچ ارتباطی با کیفیت و سلامت عسل ندارد. در این مقاله، به بررسی رایج‌ترین باورهای غلط در مورد رس بستن عسل می‌پردازیم و شما را با حقایق شگفت‌انگیز درباره این فرآیند آشنا می‌کنیم.

باور غلط اول: عسل رس بسته، تقلبی است!

یکی از رایج‌ترین باورهای غلط در مورد عسل، این است که عسل رس بسته، حتماً تقلبی است. اما واقعیت این است که تمام عسل‌های طبیعی، چه صنعتی و چه ارگانیک، پس از مدتی رس می‌بندند. این فرآیند به دلیل وجود قندهای مختلف در عسل و شرایط محیطی رخ می‌دهد و کاملاً طبیعی است.

باور غلط دوم: عسل رس بسته، فاسد شده است!

برخی افراد تصور می‌کنند که عسل رس بسته، فاسد شده و قابل مصرف نیست. اما این باور کاملاً اشتباه است. عسل رس بسته نه تنها فاسد نشده، بلکه خواص درمانی و تغذیه‌ای آن حفظ شده و حتی ممکن است تقویت شود. در بسیاری از کشورهای اروپایی، مصرف عسل رس بسته به عنوان یک روش سنتی برای حفظ خواص عسل شناخته شده است.

باور غلط سوم: بلورهای عسل همان دانه‌های شکر هستند!

بلورهایی که در عسل رس بسته مشاهده می‌کنید، در واقع بلورهای گلوکز هستند که در اثر فرآیند طبیعی تشکیل می‌شوند. این بلورها هیچ ارتباطی با شکر افزودنی ندارند و نشان‌دهنده‌ی خلوص عسل هستند.

باور غلط چهارم: عسل طبیعی همیشه مایع است!

این باور نیز کاملاً اشتباه است. بسیاری از افراد تصور می‌کنند که عسل طبیعی باید همیشه مایع و روان باشد. اما واقعیت این است که بسته به نوع گل و شرایط محیطی، عسل‌ها در زمان‌های متفاوتی رس می‌بندند.

باور غلط پنجم: همه عسل‌ها تقلبی هستند!

شاید شنیده باشید که همه عسل‌ها تقلبی هستند و عسل طبیعی دیگر وجود ندارد. اما این ادعا به هیچ عنوان درست نیست. با وجود برخی تقلبات در بازار عسل، همچنان زنبورداران زیادی هستند که عسل طبیعی و باکیفیت تولید می‌کنند. رس بستن عسل، دلیلی بر تقلب نیست و نباید به این باورهای نادرست توجه کنید.

باور غلط ششم: عسل رس بسته را باید حرارت داد!

برخی افراد برای مایع کردن عسل رس بسته، آن را حرارت می‌دهند. اما حرارت دادن به عسل، باعث از بین رفتن برخی از خواص مفید آن می‌شود. بهتر است عسل رس بسته را به همان صورت مصرف کنید یا برای مایع کردن آن، ظرف عسل را به آرامی در آب گرم قرار دهید.

نتیجه‌گیری در زمینه شکرک زدن عسل

رس بستن عسل، یک فرآیند طبیعی و نشان‌دهنده‌ی یک فرآیند کاملا طبیعی در عسل ها است. با آشنایی با حقایق علمی در مورد عسل، می‌توانید با اطمینان خاطر از عسل طبیعی و باکیفیت استفاده کنید. پس دفعه‌ی بعد که عسل رس بسته‌ای را مشاهده کردید، بدانید که این عسل نه تنها فاسد نشده، بلکه یک محصول طبیعی و سالم است.

رس بستن عسل، یکی از بزرگترین چالش‌های روبرو با صنعت زنبورداری است. بسیاری از مردم تصور می‌کنند که عسل رس بسته، فاسد یا تقلبی است و این باور اشتباه، منجر به هدر رفتن عسل با کیفیت و نارضایتی مشتریان می‌شود. در حالی که رس بستن عسل یک فرایند طبیعی عسل هاست و نشانه تقلبی بودن عسل نیست. این باور غلط ریشه در کمبود اطلاعات دقیق درباره عسل در بین عموم مردم دارد و باعث شده است که بسیاری از افراد، عسل طبیعی را دور بریزند.

راهکار و اهمیت آگاهی‌رسانی

برای مقابله با این چالش، نیاز به فرهنگ‌سازی و اطلاع‌رسانی گسترده درباره فرایند رس بستن عسل است. زنبورداران، تولیدکنندگان و فروشندگان عسل باید با ارائه اطلاعات علمی و دقیق به مشتریان، به آنها اطمینان دهند که عسل رس بسته، نه تنها فاسد نشده بلکه کیفیت بالاتری دارد.

علاوه بر این، رسانه‌ها، وبسایت‌هایی مانند ملک خاتون و سازمان‌های مرتبط با زنبورداری می‌توانند نقش مهمی در اطلاع‌رسانی و تغییر نگرش مردم ایفا کنند. با افزایش آگاهی عمومی درباره خواص و ویژگی‌های عسل طبیعی، می‌توان به بهبود بازار عسل و حمایت از زنبورداران کمک کرد.

خرید متنوع ترین عسل های طبیعی ایران با ارسال به سراسر کشور

آیا تا به حال متوجه شکرک زدن عسل خود شده‌اید و نگران کیفیت آن شده‌اید؟ بسیاری از افراد تصور می‌کنند که شکرک زدن عسل نشانه تقلبی بودن یا فاسد شدن آن است، اما این باور کاملاً اشتباه است!

ملک خاتون، باکیفیت ترین عسل های طبیعی که از شهد گل ها تغذیه می‌شود عرضه می نماید و به همین دلیل ممکن است پس از مدتی رس ببندد. اما نگران نباشید، این فرایند نه تنها کیفیت عسل را کاهش نمی‌دهد بلکه یک فرآیند طبیعی با پایداری بیشتر عسل است.

با خرید عسل خالص از فروشگاه عسل ملک خاتون، از طعمی شیرین و خواص بی‌نظیر عسل طبیعی بهره‌مند شوید و با خیالی آسوده، آن را مصرف کنید. ما عسل‌های کاملا طبیعی و با منشا گیاهی مختلف از جمله عسل های چهل گیاه و عسل های تک گیاه متنوعی از جمله عسل مرکبات، عسل آویشن، عسل کنار و عسل گون را با بهترین قیمت به سراسر کشور عرضه می‌کنیم.